سفارش تبلیغ
صبا ویژن
آنکه جامه دانش بپوشد، عیبش از مردم نهان ماند . [امام علی علیه السلام]

مانی - روی پله های معبد
جمعه 103 آذر 23
خانه | ارتباط | مدیریت |بازدید امروز:130

تسنیم :: 85/9/29:: 4:0 عصر

 

زبان مانى

مانى اهل بابل بود و بابل بخش پایینى بین‏النهرین است که در آن زمان مردمانش به زبان آرامى (یا دقیق‏تر بگوییم، آرامى شرقى) سخن مى‏گفتند . مانى گفته است: «من شاگردى شاکرم که از سرزمین بابل برخاستم‏» . زبان آرامى شرقى در ارتباطى تنگاتنگ با زبان سریانى ادسایى، زبان ادبى‏اى که در ادسا رواج یافت، است . بخشهایى از اشعار مانوى که احتمالا خود مانى آنها را سروده است، به صورت محاوره ادسایى به رشته تحریر درآمده‏اند .

مانى در به کارگیرى ابزار زبان‏شناختى خود نیز - تا آنجا که به زبانهاى ایرانى، چون پارسى میانه و پهلوى مربوط مى‏شد - نوآور بود . او در حقیقت، پیچیدگیهاى نگارشى این زبانها را اصلاح کرد . مانى بخش بزرگى از آثار خود را نه به زبان ایرانى، بلکه به آرامى شرقى نگاشت . تنها یک کتاب او، شاپورگان، به زبان پارسى میانه نوشته شده است .

این نوشته‏ها نشان مى‏دهد که مانى مردى اهل دانش و برخوردار از فرهنگ گسترده‏اى بود و بى‏تردید با اناجیل چهارگانه و رساله‏هاى پولس، مکاشفات حضرت آدم، شیث، پولس، اندریاس آشنا بود و مهم‏تر از همه توماس، مبلغ مسیحیت در هند، را نیز دیده بود . توماس از نظر او یک الگوى تبلیغ بود . او احتمالا با نوشته‏هاى فلسفى و شاعرانه بردیصان نیز آشنایى داشت، چون در کتاب رازها از او سخن مى‏گوید . نیز تردیدى نیست که مانى با سنت زرتشتى آشنا بوده است و بعدها در سفرهاى تبلیغى خود با بسیارى از سنتهاى زنده دیگر نیز آشنا گشت و بى‏شک فرصت مطالعه آیین بودایى مهایانه را نیز یافت . 

نخستین بار سریانیان به مانى گفتند: «مانى حیه‏» (مانى زنده به معناى بیدار، عارف و آگاه) و همین نام را یونانیان به نیز بدل کردند، یعنى «مانى زنده‏» که در واژه انگلیسى Manichacism بازمانده است . مانى و شاگردان و جانشینان او به هنرهاى دیدارى، گرافیکى و خطاطى بس ارج مى‏نهادند . به همین مناسبت، شهرت مانى به عنوان نقاش تا سده‏هاى بسیار دوام یافت . به طور کلى اعتماد فوق‏العاده مانى و پیروانش به سنت نوشتارى و خلق آثار مکتوب در تاریخ عتیق امرى کاملا استثنایى بود; زیرا اندیشمندان عهد باستان وثوق سنت‏شفاهى را بیشتر مى‏دانستند .

بنابر گفته دانشنامه بزرگ زرتشتیان، کتاب دینکرد، اهمیت کلام شفاهى بى‏تردید بیشتر از نوشتار است . تاکید بر سنت‏شفاهى در نوشته‏هاى افلاطون و اندیشه سقراط نیز دیده مى‏شود . از این لحاظ انبوه نوشته‏هاى مانى در میان ادیان دیگر به او ویژگى خاصى مى‏بخشد .

مانویت در سرزمینهاى مدیترانه و در آسیا و هند پیروانى یافت . در اثر مخالفتهاى قدیس آگوستین، که خودش زمانى به دین مانوى گرویده بود، چندى رو به افول نهاد اما بعد از جنگهاى صلیبى، گروهى مبادى مانى را از سرزمینهاى شرقى اقتباس کرده، دوباره به مغرب زمین آوردند و فرقه‏اى به نام کاتارها را ایجاد کردند که مدتها در جنوب فرانسه رواج یافت . در سده یازدهم کاتارها در ایتالیا، آلمان و فرانسه پرآوازه بودند . اما پس از قرن سیزدهم به تدریج دین مانوى پیروان خود را از دست داد . 

مانى را معمولا تحت‏تاثیر آراى بردیصان  و مارکیون  (مرقیون) نیز مى‏دانند . بردیصان، فیلسوف مسیحى (222- 154م) . گنوسى و مؤسس فرقه دیصانیه، در اصل، اهل پارت بود و آثارش منبع عمده افکار مانى به شمار مى‏آید . او نیز به دو اصل نور و ظلمت قائل بوده و آنها را منشا خیر و شر مى‏دانسته است . مارکیون (متوفاى 160م) . بنیانگذار یک فرقه مسیحى گنوسى است که پیروانش به دو خدا باور داشتند، یک خداى آفریننده که همان خداى موسى است و دیگرى عیسى مسیح .

 

 


موضوعات یادداشت

::موضوعات وبلاگ::
::تعداد کل بازدیدها::

91341

::آشنایی بیشتر::

درباره صاحب وبلاگ

::جستجوی وبلاگ::
:جستجو

با سرعتی بی‏نظیر و باورنکردنی
متن یادداشت‏ها و پیام‏ها را بکاوید!

::لوگوی من::
مانی - روی پله های معبد
::لوگوی دوستان::





::لینک دوستان::
زندگی چیزی نیست که لب طاقچه عادت از یاد من و تو برود
الهه بانو
غزل بگو
ساحل آرامش
ساده دل
درد زندگی
شیرین تر از شیرین
لینکستان
یواشکی
::اشتراک::
 
::آرشیو::
::طراح قالب::