کلمه تورات 18 بار و عناوین دیگرى از آن مانند کتاب موسى و... چند مورد در قرآن ذکر شده است. قرآن کریم تصریح دارد که خداوند تورات را به وحى خویش بر موسى علیه‏السلام نازل فرموده است (آل عمران، 3، مائده، 44) و گفته شده است که در تورات «حکم الله» نازل شده است (مائده، 43) و عیسى (ع) تصدیق کننده آن شمرده شده است (مائده 46) و گفته شده است که پیامبر اسلام (ص) نیز تصدیق کننده آن است (سوره صف، 6) و یهودیان به «اقامه تورات» تشویق شده‏اند (مائده، 66، 68) و در آیه مشهورى (سوره جمعه، 5) آمده است که کسانى که تورات بر آنان عرضه شده و سپس حق آن را چنانکه باید و شاید به جاى نمى‏آورند همانند درازگوشى هستند که کتابهایى حمل مى‏کند.

نکته مهمى که در قرآن کریم به آن اشاره شده است این است که یهودیان انتظار پیامبر آخرالزمان یعنى حضرت محمد (ص) را داشته‏اند و وصف او را در تورات یافته بودند، چنانکه مى‏فرماید : «الذین یتبعون الرسول النبى الامى الذى یجدونه مکتوبا عندهم فى التوراة و الانجیل یأمرهم بالمعروف و ینهاهم عن المنکر...» (اعراف، 157) کسانى که از فرستاده و پیامبر امى پیروى مى‏کنند که نام [و نشان‏] او را در تورات و انجیل که در نزدشان است نوشته مى‏یابند (همو که تا آنان را به نیکى فرمان مى‏دهد و از ناشایستى باز مى‏دارد..).

. ج.هارویتس در اشاره به این آیه مى‏نویسد: «آیه 157 سوره اعراف مؤمنان را اکیدا متقاعد کرده بود که تورات در بردارنده پیشگویى خاصى درباره آمدن حضرت محمد (ص) است. سابقه کوششهایى که در راه اثبات این نظر به عمل آمده به صدر اول اسلام مى‏رسد، ولى در اواسط قرن سوم هجرى بود که آیات معینى از اسفار خمسه (تورات) و سایر اسفار عهد عتیق که حاکى از ظهور حضرت محمد (ص) است، با ترجمه دقیق و امین نقل و تفسیر مى‏شود. ابن جوزى در کتاب الوفاى خویش از یکى از آثار ابن قتیبه که نامش را نبرده است، عباراتى از این دست نقل مى‏کند. و چندین فقره نظیر آن را در همان روزگار، على بن طبرى نقل مى‏کند و این گونه منقولات در دفاعیات و مجادلات کلامى قرنهاى بعد کرارا دیده مى‏شود. از تورات آیات 9 تا 12 باب شانزدهم و آیه 20 باب هفدهم و آیه 21 باب 21 سفر تکوین، و آیه 18 باب 18، و آیات 2 و 12 باب 33 سفر تثنیه نقش برجسته‏اى در این میان بازى مى‏کنند. و گفتنى است که طبق آیه 21 باب 21 سفر تکوین «فاران» مسکن اسماعیل است، و طبق آیات 125 و 127 سوره بقره و 37 سوره ابراهیم او در مکه سکنا داشته است، لذا «فاران» با مکه انطباق مى‏یابد. بر مبناى این انطباق در آیه دوم باب سى و سوم سفر تثنیه اشاره به محمد (ص) و در آیه 18 باب 18 و آیه 12 باب سى و سوم سفر تثنیه اشاره به خاتم النبوة وجود دارد» . (مقاله «تورات» در دایرة المعارف اسلام، طبع اول، 707) . در قرآن کریم یهودیان به خاطر «تحریف و جابه‏جا کردن کلمات [تورات‏] از مواضع آنها» سرزنش مى‏شنوند (نساء، 46، مائده، 15، 41، 44) . در آیه 46 سوره نساء، اشاره به نمونه‏اى از موارد تحریف آنان دارد. و همچنین آنان متهم به این شده‏اند که بخشى از آنچه را که به آنان وحى شده پنهان مى‏دارند (مائده، 15، انعام، 91) . در دو آیه پیاپى (آیات 75 ـ 76 سوره بقره) هم به تحریف یهود و هم به افکارشان در مورد بشارت ظهور حضرت محمد (ص) اشاره شده است: «[اى مؤمنان‏] آیا امیدوارید که [یهودیان‏] به [حقانیت‏] شما ایمان آورند، و حال آنکه گروهى از آنان کلام الهى را مى‏شنوند و پس از آنکه آن را دریافتند آگاهانه دگرگونش مى‏سازند. و چون با مؤمنان روبه‏رو شوند گویند ایمان آوردیم و چون با همدیگر تنها شوند گویند آیا آنچه را که خداوند بر شما آشکار کرده است [در مورد حضرت رسول (ص)] با آنان در میان مى‏گذارید، تا در پیشگاه خداوند بر شما حجت آورند، مگر اندیشه نمى‏کنید؟» . مفسران در شرح آیه اخیر گفته‏اند بنى‏اسرائیل پیش از مبعوث شدن پیامبر اسلام (ص) طبق اشارات تورات انتظار ظهور او را داشتند و حتى در مناقشات داخلى خود، یا در مبارزاتشان با مشرکان عرب، به خود وعده مى‏دادند یا آنان را تهدید مى‏کردند که پیامبر بعدى طرفدار و مؤید آنان است. به قول سورآبادى ایشان تصور مى‏کردند که آن پیامبر با آن صفات از «بنى اسرائیل» خواهد بود و چون از «بنى اسماعیل» (اسماعیل فرزند ابراهیم علیهما السلام، اعلى جد عربها) شد گفتند این نه آن است که انتظار ظهورش را داشتیم، فراء مى‏گوید در این آیه قول بعضى از یهود به بعضى دیگر گفته شده است که با مسلمانان در میان مگذارید که وصف محمد (ص) را در تورات یافته‏اند، و بیهوده سند به دست مخالفان خود مى‏دهید. آیه مهم دیگرى که در این زمینه در قرآن کریم هست، آخرین آیه سوره فتح است : «محمد پیامبر خدا، و کسانى که با او هستند بر کافران سختگیرند و با یکدیگر مهربان. آنان را مى‏بینى که رکوع مى‏کنند، به سجده مى‏آیند و جویاى فضل و خشنودى خدا هستند. نشانشان اثر سجده‏اى است که بر چهره آنهاست. این است وصفشان در تورات و در انجیل، که چون کشته‏اى هستند که جوانه بزنند و آن جوانه محکم شود و بر پاى خود بایستند و کشاورزان را به شگفتى وادارد، تا آنجا که کافران را به خشم آورد. خدا از میان آنها کسانى را که ایمان آورده‏اند و کارهاى شایسته کرده‏اند به آموزش و پاداشى بزرگ وعده داده است» . (سوره فتح، آیه 29، ترجمه عبدالمحمد آیتى) .

منبع : دایرة المعارف تشیع، ج 5، ص 141